Breng schadelijke uitheemse waterplanten in kaart, en help om hun verspreiding in te tomen.

Wat ga je doen?

Je reserveert een Beestige Vijanden-koffer bij een van de afhaalpunten die je terugvindt op de website van het project Bugs 2 the Rescue. Je kan die vervolgens gaan afhalen, en dan kan je meteen aan de slag. Je kiest een van twintig schadelijke uitheemse waterplanten, zoals de waterhyacint, en gaat daarnaar op zoek in de buurt. Je meldt je waarnemingen op de website waarnemingen.be, of in de app ObsIdentify of ObsMapp. Je meldt ook hoe ze eruitzien, en aan de hand van een tabel welke schade en welke kleine beestjes of ongewervelden je erop kan terugvinden.

Daarna ga je, met behulp van je koffer, wat diepgaander onderzoek uitvoeren. Je maakt een foto van de waterplant, en noteert achteraf ook hoeveel procent van het wateroppervlak die ongeveer inneemt. Daarna maak je een foto van elke schade die er teruggevonden wordt en noteert het type en de schaal van de schade.Daaropvolgend zal je verschillende plots uitzetten, en in elk perceel weer onderzoeken hoe de waterplantjes eruitzien en welke ongewervelden je er eventueel op kan terugvinden. Hiervoor maak je gebruik van de instructiekaarten en de werkbladen in de Beestige Vijanden-koffer.

Ten slotte vul je de informatie die je hebt verzameld in op de projectpagina van ‘Bugs 2 the Rescue’.

Waarom doe je mee?

De verzamelde gegevens vertellen onderzoekers meer over schadelijke waterplanten. Door het onderzoek weten ze ook waar en in welke mate die voorkomen. Je helpt dus mee om de verspreiding ervan in toom te houden. Je leert ook allerhande wetenschappelijke vaardigheden, zoals metingen uitvoeren volgens bepaalde protocollen en diersoorten herkennen.

Wie kan meedoen?

Iedereen die Nederlands begrijpt en in Vlaanderen of Brussel waarnemingen kan doen. Ook jeugdbewegingen of scholen kunnen meedoen. Het lesmateriaal is bedoeld voor jongeren van de tweede graad secundair onderwijs, maar met wat extra uitleg en geduld kunnen ook tien- tot dertienjarigen deelnemen. 

Hoe pas je dit in in je lessen?

Lespakketten: Het gratis lespakket bevat een inleidende presentatie met achtergrondinformatie over invasieve exoten en over biologische controle als oplossing, educatieve spellen over de algemene exotenproblematiek en biologische controle en optioneel een Beestige Vijanden-koffer met wetenschappelijk gereedschap, om zelf op het terrein aan de slag te gaan. Het lespakket kan je hier vinden. Deelnemen kan vanaf de tweede graad secundair, al is het ook mogelijk om de lessen aan te passen zodat tien- tot dertienjarigen ook kunnen deelnemen.

Eindtermen:  Je vindt hier een overzicht van de leerplannen voor de tweede graad Biologie waaraan dit project voldoet. 

Tijd: 1 tot 2 lestijden

Wie organiseert het?

Bugs 2 the Rescue is een samenwerking tussen de Vrije Universiteit Brussel (VUB), Natuurpunt, de Vlaamse Milieumaatschappij, de provincie Limburg en de provincie Oost-Vlaanderen. Het project wordt geleid door Iris stiers, assistent professor aan het Multidisciplinair Instituut Leraren Opleiding (MILO) van de VUB. Ze heeft meer dan tien jaar ervaring met onderzoek naar de impact van invasieve waterplanten op de biodiversiteit. Ze doet ook onderzoek naar biologische bestrijding als (aanvullende) beheermethode voor exoten. Ze doceert vakken zoals Global Change Biology en Vakdidactiek Wetenschappen. Daarnaast begeleidt ze ook bachelor- en masterstudenten bij hun bachelor- of masterproef rond biologische invasies en STEM-projecten.

(Foto: © Hans Hillewaert)