Zitten er teken in jouw tuin?
Jij kan helpen onderzoeken waar en wanneer teken in tuinen in België voorkomen. Bijna de helft van de gemelde tekenbeten in België wordt namelijk opgelopen in tuinen. Toch weten we nog niet welke soorten vegetatie, tuininrichting of weersomstandigheden de aanwezigheid van teken in tuinen beïnvloeden. Ga jij mee op zoek naar het antwoord?
Wat ga je doen?
Allereerst registreer je jezelf eenmalig op de website van het project en vul je een vragenlijst in over de kenmerken van jouw tuin. Dat duurt ongeveer 15 à 20 minuten. Je ontvangt dan een unieke deelnemerscode, die je later in het onderzoek weer nodig hebt.
Vervolgens maak je zelf een 'tekenvlag'. Dat is niet moeilijk en je hebt ook geen speciale materialen nodig: enkel een stevige stok van +/- één meter lang (bv. een bezemsteel of PVC buis), een wit stuk katoenen molton of flanel van 70cm op 85cm (bv. uit een oud hoeslaken geknipt), wat duct-tape of naald en draad en tot slot een touw van +/- drie meter lang. Via deze link vind je een handleiding én instructievideo om de vlag te maken.
Nu kan je je klaarmaken voor het echte werk: een 'vlagsessie'. Het volledige stappenplan voor een vlagsessie vind je via deze link. Zorg er zeker voor dat je je gepast aankleedt voor je begint (met gesloten schoenen, lange broek en lange mouwen), zodat je geen tekenbeten oploopt. Kortweg houdt een vlagsessie in dat je je tekenvlag over stroken van vijf meter in je tuin sleept gedurende 30 seconden per strook. Nadien inspecteer je de vlag op teken en larven en plak je je vondsten met doorzichtige plakband op wit papier. Daarop noteer je ook uit welk type vegetatie je strook bestond en hoeveel je er van dat type hebt 'gevlagd'. Tot slot schrijf je er de datum en je unieke deelnemerscode op.
Na je vlagsessie vul je een vragenlijst in. De eerste keer doe je dat op deze pagina aan de hand van je deelnemerscode. Nadien zal je maandelijks een herinneringsmail krijgen voor een vlagsessie. Via de link in die mail worden je volgende vragenlijsten automatisch gekoppeld aan je deelnemerscode. Ook wanneer je geen teken vindt, is het belangrijk de vragenlijst in te vullen!
Tot slot stuur je je papieren met teken op naar de onderzoekers van Sciensano. Tijdens je eerste registratie kan je aangeven of je voorgefrankeerde enveloppen wil ontvangen, zo kan je je resultaten gratis opsturen. Je kan altijd nadien nog enveloppen aanvragen via mail. Je kan ook zelf het adres van de onderzoekers op een enveloppe schrijven. Alle informatie voor deze laatste stap vind je hier.
Teken zijn het hele jaar door aanwezig, maar ze zijn vooral actief tussen het voor- en najaar, wanneer het warmer en vochtiger is. Daarom wordt gevraagd om tussen 1 april en 31 oktober minimum drie keer op zoek te gaan naar teken in je tuin, en liefst vaker (elke maand één keer). Als je enthousiast bent, mag je zelfs het hele jaar door op tekenjacht gaan. Wacht wel steeds minimum vier weken tussen elke vlagsessie. Te vaak vlaggen op dezelfde plek kan het beeld van de tekenpopulatie vertekenen. Vermijd het verzamelen van teken tijdens of kort na regenbuien, wanneer de tuin nog nat is.
Waarom doe je mee?
Je helpt begrijpen wanneer en in welke tuinen teken meer en minder voorkomen. Dit is belangrijk omdat teken besmet kunnen zijn met meerdere ziektekiemen. Die kunnen via een beet overgedragen worden op de mens. Zo kan de Borreliabacterie de ziekte van Lyme veroorzaken. Onder andere de invloed van temperatuur, vochtigheid, zon, regen, de tuininrichting, het tuinbeheer, de aanwezigheid van (huis)dieren en de nabijheid van natuurgebieden en parken wordt onderzocht. Je biedt ook inzicht in welke tekensoorten aanwezig zijn in tuinen, in welke levensstadia ze zich bevinden en welke ziekteverwekkers ze juist met zich meedragen.
Al die gegevens kunnen autoriteiten helpen om preventiemaatregelen te nemen tegen tekenbeten en tekenoverdraagbare ziekten. Bovendien laat de studie ook toe om mogelijke gevolgen van klimaatverandering in kaart te brengen en om kennis over teken bij het brede publiek te verbeteren.
Wie kan meedoen?
Iedereen in België met een tuin met groen kan deelnemen. Tuinen met gras, struiken of planten komen in aanmerking. Ook als je denkt dat er geen teken in jouw tuin zitten, is jouw deelname heel nuttig.
Als je in 2021-2022 deelnam aan het project 'Teek a Break', dan zal je wellicht enkele stappen van dit onderzoek herkennen. Dat project van Universiteit Antwerpen wordt nu uitgebreid door Sciensano en legt de focus meer op de impact van weersomstandigheden. Hiervoor wil men ook dezelfde tuinen lange tijd opvolgen. Het is dus zeker nuttig om opnieuw deel te nemen aan deze studie. Als je je tekenvlag van toen nog hebt liggen, kan je die gewoon opnieuw gebruiken!
Meer informatie vind je op de website van het onderzoek.
Ik doe mee
Reacties